هدف از ارزشیابی پایانی را می­توان از دو دیدگاه مورد توجه قرار داد:

الف) از دیدگاه مقرارات و آیین نامه­های آموزش و پرورش، هدف این گونه ارزشیابی تعیین ارتقاء دانش آموزان است تا معلوم شود کدام دسته از دانش آوزان به کلاس­های بالاتر ارتقاء یابند و کدام دسته این شرایط را احراز نکرده­اند.

ب) از دیدگاه معلم به عنوان یک محقق که همواره سعی می­کند تا سطح دانش و مهارت خود را در شغل معلمی افزایش دهد، هدف مهم­تری را در آن جستجو می­کند از جمله:

- اصلاح و بهبود برنامه آموزشی و روش­های خود در مراحل بعدی

- ارائه پیشنهادهای سازنده به برنامه ریزان آموزش و پرورش به منظور اصلاح و بهبود برنامه­ها.

همان طور که می­دانیم امتحان یا آزمون عبارت است از اندازه­گیری و سنجش تغییرات حاصل در رفتار دانش آموزان با توجه به هدف­های آموزش و پرورش به منظور هدایت یادگیری آنان.

ما باید امتحان را وسیله­ای برای کمک به بهبود یادگیری فراگیران در نظر بگیریم  تا  فراگیران نگرش مطلوبی پیدا کنند. برای این منظور می­طلبد تا همکاران در سطح استان از سؤالات استاندارد استفاده کنند آنچه در زیر می­آید نمی است از یم بیکران این دریای پهناور.

همکاران محترم در طراحی سوالات امتحانی به موارد زیر توجه نمایید:

نکات ضروری در رابطه با طرح سؤال امتحانی

الف) چند گزینه­ای:

1- هر سؤال یک موضوع مهم را اندازه گیری نماید.

2- از کاربردهای اشاره­های نامربوط خودداری گردد.

3-در سؤال منفی زیر عبارت منفی خط کشیده شود.

4- از کاربرد عبارت­هایی نظیر «همه آنها» و «همه آنچه در بالا گفته شد» خودداری گردد.

5- سؤالات مستقل از یکدیگر باشند.

6-از طرح سؤال گمراه کننده اجتناب گردد.

7- سؤالات در حد درک و فهم دانش آموزان باشد.

8- از گزینه « هیچ یک از موارد بالا»  استفاده نشود.

9- جای خالی را در تنه سؤال قرار دهیم.

ب) کامل کردنی:

1- کلمه یا عبارتی که حذف می­گردد از مفاهیم مهم و با ارزش جمله یا عبارت باشد.

2-در هر سؤال کامل کردنی بیش از یک جای خالی گنجانده نشود.

3- جای خالی نباید در ابتدای جمله باشد، بلکه لازم است در اواسط یا اواخر جمله منظور گردد.

4- محل خالی در هر سؤال لازم است با یک کلمه معین و مشخص کامل شود.

  ج) جور کردنی:

1- تعداد پاسخ ها بیش از تعداد سؤال باشد.

2- سؤالات و پاسخ ها لازم است مختصر  نوشته شود.

3- سؤالات باید با یکدیگر متجانس باشند.

د) انشایی:

1-  قبل از نوشتن هر سؤال عمل ذهنی مورد نظر را که قصد اندازه­گیری آن را داریم به روشنی مشخص کنیم.

2-  از دادن سؤال انتخابی خودداری گردد.

3-  برای بالا بردن میزان اعتبار سؤالات از عبارت مانند: « دلیل بیاورید، مقایسه کنید و... » استفاده شود.

4- سؤالات به گونه­ای نوشته شود که شامل توضیح کافی و مشروحی از آنچه قرار است فراگیر به آن پاسخ دهد  را در بر بگیرد.

هـ) مشخصات ظاهری سؤال:

1-  رعایت مشخصات در سربرگ ( نام و نام خانوادگی، نام درس، نام استان، نام شهر یا منطقه و نام آموزشگاه )

2- فضای کافی و مناسب برای پاسخ سؤال در نظر گرفته شود.

3-  شیوایی و خوانایی سؤالات رعایت شود.

4-  درجه کیفیت و تکثر سؤالات خوب باشد.

5- بارم سؤال در گوشه سمت چپ در یک ستون مشخص شود.

6-  مجموع نمرات سؤالات با نمره اختصاص یافته به ورقه مطابقت داشته باشد.

7-  به وسیله خط یا نقطه چین سؤالات از یکدیگر تفکیک شوند.

و) ادبیات سؤالات

1- سؤالات دارای غلط املایی نباشد.

2-  از نشانه­ها و نقطه گذاری­ها و رسم الخط صحیح استفاده شود.

3-  از جملات کوتاه و روان استفاده شود.

4- نکات دستوری در تهیه و تنظیم سؤالات رعایت شود.

ز) ملاک فنی سؤالات:

1- سؤالات از آسان به مشکل تنظیم شود.

2-  هر سؤال به طور مستقل فقط یک هدف آموزشی را مورد سنجش قرار دهد.

3-  بارم سؤال با جواب مورد انتظار متناسب باشد.

4-  در تدوین سؤالات بودجه بندی کتاب رعایت شود.

5- متن سؤال راهنمای پاسخ آن سؤال یا سؤالات دیگر نباشد.

6- سؤالات با عباراتی دقیق ، گویا و دور از ابهام طرح شود.

7- در طراحی سؤالات به متن درس­ها توجه شود.

8-  دامنه و حد برای سؤالات انشایی در نظر گرفته شود.

9-  سؤالات از نظر علمی صحیح طراحی شود.

10- در توزیع بارم هر سؤال به قسمت های مختلف پاسخ آن دقت شود.

11- سؤالات از روایی و اعتبار لازم برخوردار باشد.

12-  حیطه شناختی در طرح سؤالات رعایت شود.

13-  سؤالات بر اساس آخرین بارم بندی موجود طراحی شود.

 

نظرات شما عزیزان: